Hình Tượng Hoa Sen Trong Thiết Kế Của Vạn An Lộc

Trong nghệ thuật Việt Nam, đề tài hoa sen đã được thể hiện trên nhiều chất liệu, nhiều loại hình cổ vật khác nhau. 

Đặc biệt, hoa sen trở thành biểu tượng trong nghệ thuật Phật giáo kể từ triều Lý cho đến nay. Hoa sen thể hiện xung quanh các bệ kê chân cột của kiến trúc chùa, tháp thời Lý. Hoa sen chạm nổi xung quanh bệ tượng Phật chùa Phật Tích – hiện là pho tượng phật bằng đá cổ nhất ở nước ta. 

Hoa sen trong phong thủy

Hoa và tranh sen thuộc hành Thủy, theo ngũ hành tương sinh thì gia chủ mệnh Mộc, mệnh Thủy rất hợp để trang trí hoa sen và tranh treo tường hoa sen trong nhà. Việc này có thể giúp họ thu hút tài lộc, có được may mắn trong sự nghiệp.

Hoa sen còn có thể thu hút vận may nếu treo tranh hoa sen và cá chép. Hoa sen là “liên”, cá chép là “dư” (đồng âm với “ngư”). Ghép lại là “Liên dư”, tức là luôn luôn dư dả, luôn luôn tài lộc.

Hoa sen trong phong thủy tượng trưng cho sự thanh cao, thoát tục, giúp người sử dụng tranh hay đồ vật có hình hoa sen giải tỏa lo toan, an nhiên, hạnh phúc. Treo tranh hoa sen trong nhà được xem là cách để ngăn chặn luồng khí xấu, điều hòa luồng khí tốt tích cực, tăng cường sức khỏe năng lượng. Giúp đầu óc thư giãn, tâm hồn thanh lọc mát mẻ.

Sử dụng tranh hoa sen có tác dụng điều hoà khí vượng, tăng cường những nguồn năng lượng về sức khoẻ cho ngôi nhà, giúp gia chủ gỡ bỏ mọi ưu phiền, để tĩnh tâm, vui vẻ, hạnh phúc hơn. Đó là lý do trong không gian thờ cúng của gia đình Việt như bàn thờ, sập thờ khắc hình hoa sen, hay các sản phẩm đồ thờ thư đĩa sen, đèn thờ hình hoa sen, sen đồng,… Những món đồ này sẽ giúp cho không gian thờ cúng của gia đình trở nên ấm áp, thanh tịnh hơn.

Hoa sen trong Phật giáo

Ý nghĩa hoa sen trong Phật giáo thể hiện sự tinh khiết, thức tỉnh và trung thành. Ngoài ý nghĩa phong thủy, hoa sen còn mang rất nhiều ý nghĩa trong Phật Giáo khi đây là loài hoa gắn liền với truyền thuyết Đức Phật đản sinh. Ngài đi bảy bước và có bảy đoá hoa sen đỡ chân Ngài. Hoa sen chính là vật để Phật Quan Âm ngồi thể hiện sự linh thiêng và quý trọng. 

Khi lễ Phật hai bàn tay chúng ta chắp lại như hình bông sen chưa nở cũng là một hình ảnh đẹp.

Hoa sen là biểu tượng điển hình trong Phật giáo cho sự thanh tịnh của các bậc giác ngộ, không nhiễm ô. Ở trong trần mà không nhiễm trần. Biểu tượng hoa sen chính là biểu tượng Phật tính có sẵn trong chúng sinh.

Kiểu lễ Liên hoa hợp chưởng, trong các công trình phật giáo nổi tiếng như chùa Một Cột, tháp Cử Phẩm liên hoa ở chùa Bút Tháp, chùa Tây Phương,… đều thể hiện một vai trò quan trọng, ý nghĩa hoa sen nhất định đối với tín ngưỡng.

Trong thần thoại Ai Cập, hoa sen được xem như một dấu hiệu của sự tái sinh với việc phá vỡ bề mặt nước mỗi buổi sáng cũng gợi lên ước muốn vươn lên đón ánh mặt trời, điều này được liên tưởng đến sự giác ngộ hoặc khả năng nhận ra Phật tính của con người.

• Sen hồng: Tượng trưng sự tôn quý tối thượng của Chư Phật Bồ Tát. Vẻ đẹp tươi tắn mang ý nghĩa về sức sống căng tràn, tươi mới hơn. Đây là màu được xem là đích thực trong Phật giáo, với ý nghĩa thể hiện sự quyền năng, lòng từ bi, trí tuệ của con người. 
• Sen đỏ: Hoa sen này tượng trưng cho trái tim và ý nghĩa của nó có liên quan đến tình yêu và từ bi. ượng trưng cho bản tính từ bi thanh tịnh, thường chỉ Đức Quán Thế Âm.
• Sen xanh: Biểu tượng của tinh thần về trí tuệ và kiến ​​thức. Trong nghệ thuật Phật giáo, hoa sen xanh luôn được thể như một phần mở và và sẽ không bao giờ quan sát thấy phần trung tâm. Màu hoa này tượng trương cho trí tuệ tuyệt đối Bát nhã Ba – la mật.
• Sen trắng: tượng trưng cho sự thuần khiết và từ bì, nhân ái trong tâm của mỗi người. Luôn biết vươn lên như những đóa sen trắng ngần giữa nơi bùn lầy nước đọng.

Mỹ thuật hiện đại Việt nam đã được kế thừa từ nền mỹ thuật truyền thống rất nhiều di sản quý báu và độc đáo. Hình tượng hoa sen trong mỹ thuật cổ hàm chứa cả tính triết lý, tính tư duy và tính thẩm mỹ dân tộc. Rất nhiều thế hệ họa sỹ đã đạt được thành công nhờ biết cách khai thác vốn cổ một cách có chọn lọc, sáng tạo. Các tác phẩm của họ vừa mang đậm tính dân tộc, vừa mang hơi thở của nhịp sống hiện đại đáp ứng được nhu cầu thẩm mỹ ngày càng cao trong cuộc sống hội nhập với xu thế phát triển của thế giới.

Trong các chùa, không chỉ tại Việt Nam, mà còn cả các nước trên thế giới, các pho tượng Phật thường ngồi trên bông sen. Về mặt giáo lý Phát triển, hầu hết các kinh điển đều nhắc tới hai chữ Liên hoa (hoa sen). 

Trong các thiết kế của Vạn An Lộc, hoa sen mang lại sự thuần khiết, thoát tục. Sự sáng tạo thiết kế của hoa sen trên các sản phẩm tâm linh mang lại cho không gian thờ cúng sự tĩnh tại, hài hòa và hướng thiện. Việc thiết kế hoa sen phải hài hòa với các biểu tượng tâm linh khác nhằm đảm bảo bố cục chặt chẽ mang thông điệp sâu sắc, ý nghĩa.

Tác giả: Vạn An Lộc

—

THAM KHẢO: http://spnttw.edu.vn/ , http://redsvn.net/