Bát hương ở giữa, to nhất, cao nhất là thờ các quan Thần linh: Thổ Công, Thổ Địa, Long Mạch, Táo Quân, Thần Đất, Ngũ phương, Ngũ thổ… Cùng Vạn An Lộc tìm hiểu về cách sắp xếp bát hương ở giữa sao cho hợp phong thủy nhé.
1. Bát hương – biểu tượng văn hóa không thể thiếu trong tín ngưỡng thờ cúng của người Việt
Trong tiềm thức của mỗi người Việt, bát hương có ý nghĩa linh thiêng được dùng trong thờ cúng. Khi thắp nén nhang lên bát hương, hương nhang tỏa ra nghi ngút là lúc con người được trở về với đúng bản ngã của mỗi người. Con người khi đó sẽ tịnh tâm nhất, giúp mỗi người trở nên lương tri, hướng thiện hơn.
Người Việt quan niệm rằng, bát hương không chỉ là nơi giáng ngự của thần linh, tổ tiên, cội nguồn mà là sợi dây kết nối vô hình giữa ông bà gia tiên đã khuất với con cháu đời sau, Sợi dây ấy tuy vô hình nhưng vô cùng bền chặt, vĩnh cửu.
Gia chủ thờ cúng quan trọng nhất ở sự thành tâm, thành kính. Khi đã tâm thành thì dù lễ mỏng thì lời thỉnh cầu vẫn tới được tổ tiên, trời đất. Các ngài thần linh và gia tiên vẫn phù hộ, chứng giám và che chở bảo vệ các thành viên trong gia đình. Ngược lại nếu tâm không thành, cho dù mâm cao cỗ đầy thì mọi lời thỉnh cầu đều không được thực hiện. Bởi các vị thần linh, gia tiên đều là những bậc sáng suốt, công bằng, vô tư.
2. Bát hương ở giữa thờ ai?
Bát hương ở giữa thờ ai? là băn khoăn của nhiều gia chủ lập 1 bàn thờ đặt 3 hoặc 5 bát hương. Thông thường, theo quan niệm của người Việt, nên đặt số lượng bát hương theo số lẻ, trong đó bàn thờ 3 bát hương phổ biến hơn cả. Việc đặt 3 hoặc 5 bát hương không chỉ có giá trị về mặt tâm linh mà còn đáp ứng nhu cầu thẩm mỹ trong không gian thờ cúng. Mỗi vị trí bát hương đều mang ý nghĩa và tượng trưng cho một cấp bậc:
- Bát hương thờ Phật, thần linh là bát hương có kích thước to nhất, tượng trưng cho phật, thần linh (thổ công, long mạch, thần tài, tiền chủ những vị cai quản mảnh đất mình cư ngụ). Họ là những bậc thánh tối cao và được người đời kính trọng nhất. Thờ cúng phật, thần linh với mong muốn mang đến sự an lành, may mắn, thịnh vượng cho gia chủ. , cầu giúp gia đình ăn ở yên ổn.
- Bát hương thờ Bà Cô Ông Mãnh là những người chết trẻ trong gia đình và họ rất linh thiêng thường về báo mộng cho người thân.
- Bát hương thờ gia tiên có kích thước bằng bát hương Bà Cô Ông Mãnh. Thờ gia tiên mang ý nghĩa tinh thần to lớn, thể hiện lòng biết ơn, truyền thống “uống nước nhớ nguồn” của con cháu đời sau với ông bà đã khuất.
Theo vị trí sắp xếp, bát hương ở giữa thờ ai? Bát hương ở giữa sẽ thờ Phật và các vị thần linh.
Thông thường, trên một bàn thờ đầy đủ sẽ có 3 bát hương. Có nhiều gia đình lại thờ 5 bát hương. Vị trí đặt bát hương sẽ tương ứng lần lượt với các ngôi thứ của các bậc bề trên.
2.1. Bàn thờ 3 bát hương
- Bát hương chính giữa: thờ thần linh, các quan
- Bát hương bên trái: thờ bà cô, ông mãnh, cô câu, huyền cô, huyền cậu
- Bát hương bên phải: thờ ông bà, tổ tiên
2.2. Bàn thờ 5 bát hương
- Bát hương chính giữa: thờ thần linh
- 2 bát hương bên phải: thờ gia tiên và bà cô, ông mãnh bên nội
- 2 bát hương bên trái: thờ gia tiên và bà cô ông mãnh bên ngoại
3. Cách bày bàn thờ có 3 bát hương hoặc 5 bát hương
Bát hương trên bàn thờ là vật linh thiêng không thể tự ý thay đổi, xê dịch vị trí giữa các bát hương với nhau. Do đó, khi bố trí các bát hương các thầy đã có chủ kiến về ngôi vị và sắp xếp theo đúng quy tắc, chúng ta không nên phá quy tắc. Bởi như vậy vị trí cấp bậc giữa các vị thần sẽ bị đảo lộn.
Dưới đây là cách bày bàn thờ có 3 bát hương hoặc 5 bát hương theo đúng quy chuẩn.
- Bát hương ở giữa to nhất: Vị trí nằm ở chính giữa bàn thờ đảm bảo cách tường ít nhất 15cm và nên quá xa hoặc gần tường.
- Bát hương bên trái: Kích thước bé hơn cách bát hương chính giữa từ 5 – 10cm. Vị trí bát hương này cũng song song với bát hương lớn.
- Bát hương bên phải: Đặt đối xứng với bát hương lớn với khoảng cách 5 – 10cm và tạo thành 1 đường thẳng song song với 2 bát hương còn lại.
4. Lưu ý khi thờ bát hương thần linh ở giữa
- Thần phật luôn lớn nhất, việc gì cũng phải có trên có dưới. Vậy nên, bát hương ở giữa phải là bát hương thờ người có ngôi thứ cao nhất và đặt cao hơn các bát hương còn lại.
- Khi thắp hương, dâng trà nước, gia chủ cần dâng cho thần Phật, thần linh trước, rồi mới đến bà cô ông mãnh và gia tiên. Theo quan niệm của người Việt phải phân rõ cấp bậc và làm đúng nguyên tắc để tránh phạm vào điều kiêng kỵ của thần linh.
- Bát hương ở giữa thờ Phật, thần linh cần tránh được làm từ vật liệu đá. Bát hương làm bằng đồng chỉ phù hợp được đặt ở không gian chùa chiền, đền miếu. Gia chủ nên chọn bát hương bằng gốm sứ, đồng để thờ thần linh. Dòng bát hương này không chỉ mang tính thẩm mỹ cao mà còn có độ bền theo thời gian.
- Để giữ cho bàn thờ nói chung và bát hương nói riêng luôn linh thiêng, gia chủ cần dọn dẹp bàn thờ thường xuyên.
- Tuyệt đối không được xê dịch bát hương trừ trường hợp bất khả kháng như chuyển nhà. Bởi, bát hương là nơi thánh ngự của các thần linh cần sự yên tĩnh. Khi bát hương bị xê dịch sẽ mạo phạm gây kinh động đến các ngài. Vì thế thần linh cũng không thể toàn tâm toàn ý phù hộ cho con cháu.
Như vậy, câu trả lời cho thắc mắc “Bát hương ở giữa thờ ai?” là thờ thần linh. Đây là các vị thần tối cao nên việc thờ cúng cần nhất là sự thành tâm, thành kính. Gia chủ cũng cần “nằm lòng” một số lưu ý trên để việc thờ cúng được chỉnh chu, suôn sẻ. Nhờ đó, các vị thần linh sẽ chứng giám và phù hộ độ trì cho gia chủ.
