Trong nhà có 4 bát hương hoặc 3 bát hương hoặc 5 bát hương phụ thuộc vào quan niệm thờ cúng của mỗi gia đình, vùng miền. Vậy trong nhà có nên để 4 bát hương? Hãy đọc bài viết sau để tìm hiểu về ý nghĩa tâm linh của việc sắp xếp này.
1. Ý nghĩa số lượng bát hương trên bàn thờ gia tiên
Chúng ta dễ dàng bắt gặp trên bàn thờ gia tiên của đa số các gia đình Việt thường bố trí 3 bát hương hoặc 5 bát hương. Theo quan niệm của người Việt, số lượng bát hương lẻ sẽ mang đến nhiều tài lộc, may mắn cho gia chủ.
Vậy ý nghĩa tâm linh ẩn sau việc đặt 3 bát hương hoặc 5 bát hương trên bàn thờ gia tiên là gì?
1.1. Ý nghĩa bàn thờ đặt 3 bát hương
Bàn thờ đặt 3 bát hương sẽ phổ biến hơn trong nhà có 4 bát hương. Mỗi bát hương trên bàn thờ mang ý nghĩa và ngôi thứ khác nhau:
- Bát hương thờ Phật mang ý nghĩa cho sự bình an và may mắn trong cuộc sống. Thờ Phật giúp con người hướng đến vẻ đẹp toàn diện của chân – thiện – mỹ. Khi soi mình vào Phật, con người sẽ trở nên lương thiện, trong sạch và hóa giải mọi hận thù, điều xấu trong cuộc sống. Ngoài ra, thờ cúng Phật gửi gắm thông điệp cầu mong nhận được sự bảo vệ, che chở và mong mọi sự bình an, may mắn đến với gia chủ.
- Bát hương thờ Thần linh bao gồm các vị thần thổ công, thổ địa, long mạch, tiền chủ hậu chủ… Người Việt có câu nói “Đất có Thổ Công, sông có Hà Mã”. Tức là mỗi khu vực, vùng đất đai đều có những vị thần cai quản. Do đó, mỗi gia đình đều phải thờ thần linh nơi đó nhằm cầu mong sự che chở khỏi tà khí, đem đến những điều may mắn, tốt đẹp cho gia chủ.
- Bát hương gia tiên không thể thiếu trong mỗi gia đình Việt. Thờ cúng gia tiên vốn là một nét đẹp văn hóa, thể hiện lòng biết ơn, “uống nước nhớ nguồn” của con cháu đời sau với ông bà gia tiên đã khuất. Bên cạnh đó, việc thờ cúng này còn bày tỏ được tâm nguyện của gia chủ.
Khi bàn thờ được bố trí 3 bát hương, các chư vị về nhà sẽ ngự ở 3 bát hương khác nhau, đúng vị trí cấp bậc và không chồng chéo hay phạm thượng. Nhờ vậy việc thờ cúng cũng như bày tỏ nguyện vọng sẽ suôn sẻ hơn.
Ngược lại nếu, gia chủ chỉ thờ 1 bát hương sẽ là một thiếu sót lớn trong văn hóa thờ cúng. Theo đó, việc thờ chung các vị thần và gia tiên cùng một bát hương là không tôn trọng bề trên.
1.2. Ý nghĩa của 5 bát hương trên bàn thờ
Bàn thờ có 5 bát hương cũng phổ biến hơn trong nhà có 4 bát hương. Trường hợp này thường gặp ở các gia đình có cả vợ và chồng đều là con trưởng trong nhà và đã dọn ra ở riêng. Khi đó, cả 2 vợ chồng sẽ thờ cúng gia tiên 2 bên.
Theo quan niệm của người Việt, bàn thờ đặt 5 bát hương mang ý nghĩa tâm linh sâu sắc mà hiếm ai biết được. Số 5 mang ý nghĩa 5 phương trời đất, 5 hướng thần linh. Trong ngũ hành âm đương, số 5 còn đại diện cho 5 yếu tố Kim Mộc Thủy Hỏa Thổ, mang ý nghĩa tích cực, giàu sang, phát tài phát lộc.
Việc bố trí, sắp xếp 5 bát hương cũng sẽ phức tạp và yêu cầu đúng vị trí nhất. Cụ thể:
- Bát hương được đặt kiên cố ở chính giữa bàn thờ là thờ thần linh, thổ địa (bát hương này có thể được thiết kế to nhất và đặt cao nhất).
- 2 bát hương ở bên trái có kích thước nhỏ hơn nhằm thờ gia tiên bên ngoại.
- 2 bát hương bên phải có kích thước bên 2 bát hương bên trái và được đặt đối xứng nhau nhằm thờ gia tiên bên nội.
2. Trong nhà có nên để 4 bát hương?
Bát hương là vật phẩm thiêng liêng, không thể thiếu trong bất cứ bàn thờ gia đình Việt nào. Đây là nơi cư ngụ của các vị thần linh, ông bà gia tiên đã mất.
Việc thờ chung các thần linh cũng như gia tiên trên cùng một bàn thờ yêu cầu gia chủ phải sắp xếp, bố trí bát hương đúng số lượng là rất quan trọng. Cách sắp xếp này thể hiện sự thành tâm, thành kính, tôn trọng bề trên và đại diện cho cấp bậc cao thấp của chư vị thần linh.
Nhưng, không phải gia chủ nào cũng hiểu rõ được quy luật thờ cúng trong tín ngưỡng tâm linh. Tại nhiều trường hợp chúng ta vẫn thấy trong nhà có 4 bát hương? Liệu điều này sẽ mang lại nhiều may mắn, tài lộc cho gia chủ?
Theo quan niệm của người Việt cũng như nghiên cứu tài liệu tham khảo của tín ngưỡng thờ cúng gia tiên người Việt, điều này là hoàn toàn không nên vì các lý do:
- Theo phong thủy Phương Đông, đồ thờ cúng chỉ nên chọn số lẻ (1,3,5…) tránh dùng số chẵn (2,4,6…) bở số lẻ là những con số mang ý nghĩa may mắn, vượng khí dồi dào.
- Nếu trên bàn thờ gia tiên chỉ có 4 bát hương khi không gian thờ tự nhỏ sẽ gây ra sự rối rắm, chật chội. Trong khi việc thờ cúng vô cùng tâm linh, yêu cầu sự cẩn trọng và hoàn hảo theo các quy tắc, điều này sẽ khiến không gian thờ tự bừa bộn, thiếu tinh tế, thể hiện sự kém tôn trọng với các vị thần linh tiên tổ, mạo phạm thần linh.
Có thể nói trong nhà có 4 bát hương là không sai hoặc cấm đoán. Tuy nhiên, gia chủ cần nắm được cách sắp xếp bát hương theo quy tắc nhất định, phân theo độ cao thấp để đúng phong thủy.
Thay vào đó, nếu gia chủ có điều kiện nên sắp xếp 2 bàn thờ trong nhà. Một bàn thờ Phật có 1 bát hương riêng. Bàn thờ còn lại có 3 bát hương đầy đủ. Với 1 bát hương thờ bà cô Tổ, 1 bát hương thờ Thần. Bát hương còn lại thờ gia tiên.
3. Lưu ý khi trong nhà có 4 bát hương
- Trong nhà có 4 bát hương nên được thờ cúng bằng bát hương gốm sứ, đồng… Do các sản phẩm này mang nhiều ưu điểm vượt trội. Theo đó, bát hương gốm sứ hoặc đồng mang tính thẩm mỹ cao như: màu sắc đẹp hợp mệnh với tất cả các cung, hoa văn được điều khắc chắc chắn.
- Trong nhà có 4 bát hương nhưng không chọn bát hương bằng đá, bởi bát hương đá vì dễ thu hút âm khí gây ảnh hưởng tài vận.
- Không được xê dịch các bát hương tránh mạo phạm đến nơi cư ngụ của thần linh.
Như vậy bài viết trên đã giúp bạn đọc giải đáp thắc mắc “Trong nhà có nên để 4 bát hương không?”. Đồng thời Vạn An Lộc đã gợi ý đến bạn đọc các lưu ý hữu ích trong việc thờ cúng.
