Cách thay tro bát hương cuối năm luôn nhận được sự quan tâm của các gia đình. Bởi nhiều người tin rằng, khi thay tro bát hương đúng ngày, đúng phong thủy sẽ mang lại sự thịnh vượng đến cho gia chủ. Tuy nhiên, không phải cũng biết cách thay tro bát hương cuối năm như thế nào mới đúng chuẩn? Hãy cùng Vạn An Lộc giải đáp băn khoăn này trong bài viết dưới đây!
1. Lý giải thắc mắc tại sao cần thay tro bát hương cuối năm?
Bát hương không chỉ mang ý nghĩa về mặt vật chất mà còn mang giá trị về mặt tinh thần cao cả. Vật phẩm này như một sợi dây liên kết vô hình giữa cõi âm và cõi dương, giữa ông bà tổ tiên đã khuất với con cháu thế hệ sau.
Mỗi khi nén nhang được thắp lên, con người sẽ cảm thấy thanh tịnh, tâm hồn nhẹ nhõm. Thắp nhang giống như việc truyền tải các thông điệp, cầu nguyện của con cháu lên tới thần linh, tổ tiên để các ngài chứng giám cho lòng thành cũng như phù hộ độ trì cho con cháu.
Do đó, các vật phẩm trên bàn thờ nói chung và bát hương nói riêng cần được sắp xếp, lau dọn sạch sẽ để chứng minh cho thành tâm của gia chủ. Vào những ngày cuối năm, các gia đình thường bao sái bát hương và đặc biệt cần thay tro bát hương.
Dưới đây là một số lý do gia chủ nên tiến hành thay tro bàn thờ:
- Sau một thời gian cắm nhang, tàn nhang sẽ nhanh chóng làm đầy bát hương gây cản trở khí lưu chuyển, ảnh hưởng tiêu cực đến tài vận của gia chủ.
- Bát hương đầy tàn nhang sẽ xum xuê lên tạo cảm giác bừa bộn, không quang đãng, làm mất thẩm mỹ của bàn thờ. Đồng thời, bát hương quá đầy cũng sẽ gây khó khăn cho việc cắm nhang và thắp hương.
- Nhiều gia đình quan niệm, bát hương lưu cữ theo từng năm, tầng tầng lớp lớp sẽ có lộc. Thực tế, bát hương đầy tiềm ẩn những nguy cơ về hoả hoạn, không chỉ gây mạo phạm các ngài mà còn thiệt hại về tiền của.
- Cuối năm hầu hết các gia đình đều dọn dẹp từ trên phòng xuống dưới cổng nhằm đón năm mới an khang. Do đó, các gia chủ thường tiến hành bao sai và thay tro bát hương.

2. Khi nào thay tro bát hương?
Công việc thay tro bát hương, tỉa chân nhang thường được thực hiện vào khoảng 23 tháng Chạp (Tết ông Công, ông Táo) cho đến trước đêm 30 Tết. Một trong những lý giải tại sao lại chọn thời điểm này trong năm để thay tro bát hương là lúc này Táo quân sẽ vắng nhà cho nên việc thay tro sẽ thuận lợi hơn, không mạo phạm đến các ngài. Đồng thời khi Táo quân trở về thì thấy bàn thờ sạch sẽ và bát hương thoáng đãng. Các ngài sẽ phù hộ độ trì cho toàn thể gia đình.
Tuy nhiên, nhiều hộ gia đình kinh doanh buôn bán thường xuyên thắp hương làm bát hương nhanh đầy. Do đó, các gia đình này có thể việc thay tro bát hương có thể được tiến hành thường xuyên hơn.
Độc giả cũng nên lưu ý do mỗi nơi, mỗi vùng miền có quan niệm về cách thay tro bát hương cuối năm khác nhau nên chúng ta cũng không nên áp đặt thời gian này cho họ.
Theo các chuyên gia, chúng ta vẫn nên thực hiện thay tro bát hương vào dịp gần cuối năm để tránh động bát hương và ảnh hưởng tiêu cực đến mệnh vận của cả gia đình.

3. Các bước thay tro bát hương
3.1. Bước 1 – chuẩn bị tro mới
Gia chủ cần chuẩn bị tro mới bằng các cách sau:
- Ở các miền quê, tro mới được chuẩn bị bằng cách lấy rơm nếp tươi đã được phơi phóng ở nơi sạch sẽ và đốt lên.
- Ở thành phố do không có rơm sẵn như ở nông thôn nên bạn có thể mua tro ở các cửa hàng bán đồ cúng.
3.2. Bước 2 – thắp hương báo cáo công việc với thần linh và ông bà tổ tiên
Bước tiếp theo trong quy trình thay tro bát hương sắm sửa lễ để thắp hương. Nội dung của văn khấn nhằm báo cáo với thần linh, ông bà tổ tiên về công việc thay tro bát hương, đồng thời mong các thần linh, gia tiên tạm tránh đi để công việc được diễn ra thuận lợi.
Người thực hiện thay tro bát hương cần tắm rửa, vệ sinh tay chân sạch sẽ. Trang phục để thay tro là quần áo dài.
3.3. Bước 3 – thay tro bát hương và tỉa chân nhang
Đây là bước quan trọng nhất do đó gia chủ cần làm cẩn thận và dứt khoát.
- Bạn chuẩn bị một chiếc khăn hoặc mảnh vải mới, chưa sử dụng lần nào.
- Nhẹ nhàng nhấc bát hương từ bàn xuống và đặt lên trên tấm vải.
- Đổ hết tro và chân hương ra mảnh vải.
- Bao sái bát hương bằng khăn khô, sau đó lau lại một lần nữa bằng khăn ẩm.
- Để tro mới đã được chuẩn bị vào bát hương, bạn cần ấn chặt tro để khi cắm chân nhang không bị ngả nghiêng.
- Bạn chỉ nên để tro mới khoảng nửa bát hương bởi cho quá nhiều sẽ khiến bát hương nhanh đầy và ngược lại để ít tro thì cắm chân nhang không chắc chắn.
- Sau khi thay tro bát hương xong, bạn chọn từ 3, 5, 7 chân hương, chụm lại và cắm lại vào bát.
- Cuối cùng cẩn thận đặt lại bát hương về vị trí ban đầu trên bàn thờ.
3.4. Bước 4 – bao sái bàn thờ và làm lễ tạ
Bước cuối cùng trong quy trình thay tro bát hương là lau dọn lại bàn thờ và chuẩn bị lễ tạ.
- Việc sắm lễ tạ rất đơn giản, “lễ mỏng lòng thành” như: gạo, muối, hoa quả…
- Nội dung văn khấn là báo cáo công việc đã xong xuôi và mời các ngài thần linh, ông bà tổ tiên về thánh ngự trên bát hương. Đồng thời, mong các ngài phù hộ độ trì cho gia đình luôn bình an, mạnh khỏe.

4. Lưu ý quan trọng mà gia chủ cần biết khi thay tro bát hương cuối năm
- Nhiều ý kiến cho rằng, việc thay tro bát hương phải là gia chủ nam trong gia đình hoặc là người cao minh. Thực tế, bất cứ ai trong gia đình cũng có thể tiến hành việc này. Quan trọng là người thực hiện có lòng thành tâm và chân tay sạch sẽ, quần áo chỉnh tề.
- Gia chủ có thể thuê thầy cúng về để làm lễ tuy nhiên, việc này có thể sẽ xảy ra rủi ro do việc đặt bùa hay hạt nhựa sẽ làm mất đi sự linh thiêng.
- Khi thay tro không nên đổ ra một lúc mà dùng thìa múc từng chút tro ra một.
- Phần tro cũ và chân nhang nên được thả trôi sông.
- Trước khi đổ tro mới vào bát hương, bạn nên đốt 7 đồng tiền vàng đối với bát hương thờ phật và 3 đồng tiền vàng đối với bát hương thờ ông bà tổ tiên. Khi đồng tiền cháy được ½ thì thả vào bát hương và tiếp tục chờ đồng tiền cháy hết thì thêm tro mới vào.
- Như đã đề cập ở trên, tro mới khi thay bát hương cuối năm phải là tro được đốt từ rơm nếp mới.
Công việc thay tro cuối năm không chỉ giúp bát hương được gọn gàng, tăng tính thẩm mỹ cho bàn thờ mà còn giúp gia chủ đón tài lộc, may mắn trong năm mới. Do đó, gia chủ nên tỉ mỉ khi thay tro bát hương, tránh làm sơ sài, không thành tâm. Hy vọng thông qua bài viết, Vạn An Lộc đã đem đến các thông hữu ích về các bước cũng như lưu ý khi thay tro bát hương đúng cách.