Mỗi cách đặt bát hương trên bàn thờ đều mang lại những ý nghĩa nhất định. Việc hiểu về cách sắp xếp số lượng, vị trí, ý nghĩa của bát hương trên bàn thờ sẽ giúp gia chủ không lúng túng khi tiến hành công việc này.
1. Tầm quan trọng của cách đặt bát hương trên bàn thờ
Bát hương là nơi thánh ngự của Phật, các vị thần linh và ông bà tổ tiên đã khuất. Đây được xem là sợi dây liên kết giữa ông bà tổ tiên với con cháu trên trần thế. Việc thắp hương, cúng bái là một cách để cho cái gốc của mỗi con người. Khi cái gốc tốt thì tự nhiên cây mới phát triển, hoa trái đâm chồi nảy lộc.
Ngoài ra, nếu bát hương được chú trọng chăm chút, lau dọn nhằm thờ phụng nhiều đời sẽ mang ý nghĩa giáo dục con cháu đời sau sẽ ghi nhớ công ơn, uống nước nhớ nguồn của đời trước.
Theo quan niệm của người Việt từ xa xưa, chỉ cần nhìn vào bát hương sẽ thấy được gia chủ có tâm hay không. Bát hương không cần phải to lớn, nạm vàng hay được làm bằng chất liệu cao sang nhưng được chăm chút, sạch sẽ, tỉa chân nhang gọn gàng là có tâm.
Việc sắp xếp bát hương đúng chuẩn mang lại ý nghĩa đặc biệt cho gia chủ. Số lượng, cách bày trí bát hương trên bàn thờ không chỉ thấy được cách thờ cúng Phật, các vị thần linh và gia tiên của gia đình đó mà còn giúp gia chủ gặp nhiều may mắn, cát vượng.
Thời gian đặt bát hương được khuyên nên chọn vào lễ nhập trạch, lễ lập bàn thờ mới… sẽ trang trọng và linh thiêng hơn.
Tuy vậy, mỗi vùng miền lại có văn hóa thờ cúng khác nhau, điều này có tác động đến cách bố trí bát hương trên bàn thờ. Các gia đình có thể sắp xếp 1 bát hương, 2 bát hương, 3 bát hương, 4 bát hương và thậm chí là 5 bát hương.
2. Các bước bố trí bát hương trên bàn thờ
Việc sắp xếp bát hương cần được gia chủ thực hiện một cách nghiêm túc, theo các bước hướng dẫn, đặc biệt không được bày trí tùy tiện.
Trước tiên, gia chủ cần chuẩn bị một số đồ cúng để tiến hành công việc này. Các đồ vật đó là: bình hoa, trái cây, tiền vàng, đĩa gạo, chén nước, chén trà/ chén rượu…
Tiếp đó, các gia đình cần thắp hương để báo cáo, đồng thời là xin phép với các thần linh để việc đặt bát hương trên bàn thờ.
Sau đó, gia chủ sẽ đặt bát hương ở chính giữa bàn thờ. Vị trí đặt cần kiên cố, vững chắc, không chông chênh để tránh rủi ro bị đổ, xê dịch, thậm chí là vỡ bát hương.
Song, gia chủ cần lưu ý rằng bố trí bát hương trên bàn thờ còn phụ thuộc vào rất nhiều yếu tố như: số lượng bát hương, diện tích bàn thờ và phong tục thờ cúng của mỗi gia đình.
3. Cách đặt bát hương trên bàn thờ
Việc bố trí bát hương trên bàn thờ khiến nhiều gia chủ băn khoăn, lúng túng. Các cách đặt bát hương trên bàn thờ được Vạn An Lộc hướng dẫn dưới đây sẽ giúp các gia đình hiểu và tiến hành công việc này dễ dàng và thuận lợi hơn.
3.1. Bố trí 1 bát hương trên bàn thờ
Những gia đình nên đặt 1 bát hương trên bàn thờ như: gia đình nhỏ, gia chủ ở trên chung cư, nhà trọ hoặc là con thứ… Bát hương này sẽ vừa để thờ cúng tổ tiên vừa thờ gia tiên.
Việc bố trí 1 bát hương rất đơn giản. Bạn chỉ đặt bát hương ở chính giữa bàn thờ, lùi lại và cách mép bàn thờ khoảng 12 – 15 cm.
Ưu điểm của cách sắp xếp 1 bát hương trên bàn thờ là không tốn diện tích. Tuy nhiên nhược điểm là khi thỉnh mời các vị thần linh và gia tiên về sẽ hơi chồng chéo.
3.2. Bố trí 2 bát hương trên bàn thờ
Bàn thờ đặt 2 bát hương với mục đích: một bát hương thờ riêng thần linh và bát hương còn lại để thờ gia tiên.
Việc sắp xếp 2 bát hương trên bàn thờ cũng tương tự như việc đặt 1 bát hương. Gia chủ đặt bát hương thờ thần linh cách mép bàn thờ 15 cm, đặt bát hương thờ gia tiên chếch xuống dưới, cũng cách bát hương thần linh khoảng 15 cm.
Ưu điểm của việc bố trí 2 bát hương là tiết kiệm diện tích, phù hợp với các bàn thờ có kích thước nhỏ. Đồng thời, việc thờ riêng thần linh và gia tiên sẽ không xảy ra tình trạng chồng chéo khi mời các ngài, gia tiên về thụ lộc.
3.3. Sắp xếp 3 bát hương trên bàn thờ
Cách bố trí này phổ biến nhất trên bàn thờ các gia đình người Việt. Ý nghĩa 3 bát hương trên bàn thờ là: một bát hương thờ thần linh, một bát thờ gia tiên và bát còn lại thờ Bà Cô Ông Mãnh.
Khi sắp xếp 3 bát hương trên bàn thờ, gia chủ nên lưu ý:
- Bát hương thần linh sẽ có kích thước to nhất và được đặt ở chính giữa bàn thờ, cao hơn 2 bát hương còn lại.
- Bát hương thờ Bà Cô Ông Mãnh nhỏ hơn bát hương thờ thần linh nhưng bằng bát hương gia tiên sẽ được đặt ở bên trái.
- Bát hương thờ gia tiên sẽ được đặt ở phía bên phải.
Khoảng cách giữa 3 bát hương không nên sát nhau mà nên để cách xa 10 – 15 cm tùy kích thước bàn thờ. Điều này nhằm tránh tàn nhang của các bát hương bắt cháy vào nhau.
3.4. Bố trí 4 bát hương trên bàn thờ
Việc sắp xếp 4 bát hương trên bàn thờ thường thấy ở các gia chủ Phật tử. Trong đó, gia chủ sẽ bố trí một bát hương thờ Phật ở trên cùng; 3 bát hương còn lại xếp ngang hàng nhau. Cách sắp xếp thứ tự 3 bát hương sẽ giống như cách đặt 3 bát hương phía trên.
3.5. Bố trí 5 bát hương trên bàn thờ
Không ít gia đình lựa chọn sắp xếp 5 bát hương trên bàn thờ. Cách bố trí này phù hợp với những gia đình có bàn thờ lớn, cúng gia tiên cả bên nội và bên ngoại. Cách sắp xếp 5 bát hương sẽ được tiến hành như sau:
- Bát hương thần linh sẽ có kích thước lớn nhất, được đặt ở vị trí chính giữa và kê cao lên hẳn khoảng 20cm.
- Bát hương thờ gia tiên bên nội được kê bên phải bát hương thần linh. Kế bên cạnh sẽ đặt bát hương Bà Cô Ông Mãnh bên nội. Tức là bát hương thờ gia tiên bên nội và bát hương Bà Cô Ông Mãnh sẽ cùng nằm phía bên phải. Song, bát hương Bà Cô Ông Mãnh sẽ đặt sát dưới bàn và cách bát hương gia tiên bên nội 10-15cm.
- Bát hương thờ gia tiên bên ngoại kê bên trái bát hương thần linh. Kế bên cạnh sẽ đặt bát hương Bà Cô Ông Mãnh bên ngoại. Tức là bát hương thờ gia tiên bên ngoại và bát hương Bà Cô Ông Mãnh sẽ cùng nằm phía bên trái. Bát hương Bà Cô Ông Mãnh sẽ đặt sát dưới bàn và cách bát hương gia tiên bên nội 10-15cm.
Hy vọng với 5 gợi ý bố trí bát hương trên bàn thờ trên mà Vạn An Lộc đưa ra sẽ hữu ích với quý độc giả. Từ đó, các gia đình sẽ lựa chọn được cách sắp xếp bát hương không phạm vào điều kỵ, đồng thời sẽ hút tài vận may mắn cho gia chủ.
