Ông Táo là người đại diện cho vị thần ngăn cản sự xâm phạm của ma quỷ, giữ bình yên cho gia đình gia chủ. Nếu bát hương ông Táo không được bốc đúng cách cũng giống như nhà không chủ, khi đó thần linh giáng lâm độ trì thì ma quỷ cũng chen chân theo để quấy phá gia chủ.
1. Tại sao nên thờ cúng bát hương ông Táo?
23 tháng Chạp hàng năm, người Việt có truyền thống cúng ông Công ông Táo lên chầu trời để báo cáo với Ngọc hoàng thượng đế các công việc xảy ra trong một năm qua. Cho nên ngày này được gọi là Tết ông Công. Đây là một nghi lễ không thể thiếu trong văn hóa thờ cúng. Khi đó, các gia đình sẽ chuẩn bị sắm vàng mã, quần áo cho Táo quân, chuẩn bị mâm lễ cúng thành tâm và không thể thiếu được lễ cúng cá chép. Bởi họ cho rằng, ông Táo lên chầu Ngọc hoàng bằng cá chép.
Nhìn chung các thủ tục để cúng ông Táo đã trở nên quen thuộc với bất cứ chị em nội trợ nào. Tuy nhiên, không phải ai cũng biết về nguồn gốc cũng như lý do thờ cúng bát hương ông Táo.
Theo tín ngưỡng của dân gian Việt Nam truyền lại, thần Táo quân có nguồn gốc từ ba vị thần Thổ công, Thổ địa, Thổ kỳ của Lão giáo Trung Quốc, nhưng được Việt hóa thành sự tích “2 ông 1 bà” – vị thần Đất, vị thần Nhà, vị thần Bếp núc, và người dân vẫn quen gọi chung là Táo quân hoặc ông Táo.
Người Việt quan niệm, 3 vị thần này chính là những người ban phước đức cho gia chủ. Mà để được ban phước đức, gia chủ cần làm việc đúng luân thường đạo lý.
2. Bốc bát hương ông Táo sao cho đúng phong thủy?
Đến ngày Tết ông Công ông Táo, các gia đình đều rậm rịch chuẩn bị để thực hiện nghi lễ bốc bát hương ông Táo. Dưới đây là các bước bốc bát hương ông Táo chuẩn chỉnh nhất:
2.1. Sắm lễ vật
Nhiều người quan niệm, khi cúng các vị thần linh, gia tiên cần phải mâm cao cỗ đầy, đầy đủ các sơn hào hải vị. Tuy nhiên, dù là nghi lễ cúng bái nào thì sự thành tâm của gia chủ vẫn được đặt lên hàng đầu, Lễ vật phục vụ cho bốc bát hương ông Táo cũng vậy. Các đồ sắm lễ (tùy thuộc vào gia chủ) bao gồm:
- Hoa tươi (hoa cúc vàng) hoặc hoa 5 màu
- Trầu 3 lá, Ccu 3 quả cành dài đẹp
- Đĩa ngũ quả (5 loại quả 5 màu)
- 1 chén rượu, 1 chén trà (khô), 1 chén nước, 1 chén gạo, 1 chén muối
- Bánh kẹo
- 1 đĩa xôi và 2 bát chè ngọt, 5 bánh bao
- Gà luộc, Thịt lợn rán
Lễ vàng mã sẽ bao gồm các đồ vật sau:
- 1 bộ quần áo mũ ngựa thần linh đỏ
- 1 cây vàng hoa đỏ (1000 vàng)
- 1 cây vàng ngũ phương (1000 vàng)
- 3 đến 5 Đinh tiền lễ (1 đinh 10 lễ)
2.2. Bước chuẩn bị trước khi bốc bát hương ông Táo
Tương tự như các nghi lễ bao sái bàn thờ, bát hương thì gia chủ cần báo cáo với các vị thần linh về việc bốc bát hương. Đồng thời mời các thần linh lánh tạm đi nơi khác để công việc được diễn ra thuận lợi. Gia chủ nên chuẩn bị một mâm cúng chay gồm mâm ngũ quả, rau đậu và canh chay cùng 3 bát cơm.
Sau khi khấn xong, gia chủ bắt đầu rút chân nhang và hạ bát hương xuống. Bạn sẽ từ từ lấy hết cốt bát hương cũ ra. Về phần bát hương cũ, gia chủ nên đem đi chôn dưới đất, bên cạnh một gốc cây. Nhiều người có quan niệm bát hương cũ nên thả trôi sông. Tuy nhiên cách này không được ủng hộ do ảnh hưởng đến môi trường hoặc làm bị thương những người làm việc dưới sông hồ. Cốt bát hương cũ có thể đem đổ xuống sông, hồ được.
Trước đó, gia chủ cần chuẩn bị cốt bát hương, gồm:
- Tờ giấy dị hiệu được in bằng giấy vàng, chữ tượng hình màu đỏ, thường được bán kèm với bát hương khi mua.
- Ngũ vị hương, tro nếp, rượu trắng: Nhiều gia đình sử dụng cát sạch thay vì tro nếp để làm cốt bát hương. Tuy nhiên, cát không được khuyến khích sử dụng do Việt Nam thuộc khí hậu nóng ẩm khiến cát bị cứng lại gây khó khăn trong việc cắm và giữ chân nhang
- Gạo vàng Thần tài dễ dàng mua tại các cửa hàng bán đồ thờ cúng. Vật liệu này mang ý nghĩa may mắn, tài lộc.
- Bột cốt Thất bảo : là vật phẩm chuyên để nạp cốt tượng, nạp cốt bát hương, bao gồm 7 bảo vật của dân gian như: Vàng, bạc, phỉ thúy, mã não, ngọc trai, san hô đỏ, hổ phách.
2.3. Tiến hành bốc bát hương ông Táo
- Gia chủ lau dọn bàn thờ và các vật dụng trên đó.
- Cố gắng loại bỏ hết tạp chất trong tro nếp, tiếp tục trải ra 1 tờ giấy hoặc khay sạch, trộn hỗn hợp tro nếp, 1 gói ngũ vị hương, 1 chút gạo vàng Thần tài vào với nhau.
- Người bốc bát hương viết tờ dị hiệu và gói toàn bộ gói Cốt thất bảo vào tờ dị hiệu
- Về phần bát hương mới, gia chủ đặt vào đó 1 ít gạo thần tài và đặt bộ cốt thất bảo vào giữa bát hương. Tiếp theo cho hỗn hợp ngũ vị hương, tro nếp, gạo vàng Thần tài vào trong bát hương.
- Lau sạch bên ngoài ở bát hương bằng khăn khô.
- Đốt trầm viên vào giữa bát hương, khi trầm hết thì tiến hành thắp hương và đặt nghi lễ an vị lên bàn thờ.
- Gia chủ lấy đồ lễ ở trên và cúng tạ để hoàn tất nghi lễ bốc bát hương ông Táo.
3. Một số lưu ý khi bốc bát hương ông Táo
- Trước tiên, gia chủ cần xác định được ngày giờ bốc bát hương. Để chọn được ngày đẹp, bạn có thể hỏi các thầy cúng, thầy sư. Đây là những người có nhiều kinh nghiệm trong cúng bái sẽ giải đáp câu hỏi cho bạn. Tuyệt đối tránh thực hiện bốc bát hương vào những người xấu sẽ không thu hút tài lộc, may mắn.
- Ai là người có thể bốc bát hương ông Táo? Thành viên nào trong gia đình cũng có thể thực hiện nghi lễ bốc bát hương. Tuy nhiên, để mọi việc diễn ra thuận lợi thì người bốc bát hương nên là gia chủ hoặc người có vai vế cao nhất trong gia đình. Trước khi thực hiện nghi lễ, người thực hiện cần tắm rửa sạch sẽ, dùng rượu trắng để vệ sinh tay sạch sẽ.
- Gia chủ không nên chọn lựa bát hương được làm từ vật liệu đá để thờ cúng ông Táo. Bởi dòng bát hương này chỉ phù hợp với không gian thờ cúng ở đền, chùa, miếu. Gia chủ nên lựa chọn các dòng bát hương được làm từ đồng, gốm sứ… vừa nhằm đạt độ thẩm mỹ cao vừa có độ bền theo thời gian.
Hy vọng các thông tin cho tiết về bốc bát hương ông Táo mà Vạn An Lộc cung cấp sẽ giúp gia chủ thuận lợi trong việc bốc bát hương nhằm cầu mong cho sự ấm no, đầy đủ, sau đó mới đến ý nghĩa thờ “thần Bếp” chuyên cai quản việc bếp núc.
