Đặt các bát hương trên bàn thờ gia tiên là phong tục thờ cúng lâu đời của người Việt Nam. Trong đó, số lượng bát hương được đặt thường là 1 đến 5. Vậy ý nghĩa của bàn thờ 4 bát hương là gì? Cách bố trí sắp xếp ra sao để không phạm phong thủy?
1. Bàn thờ 4 bát hương có ý nghĩa gì?
1.1. Vì sao lại có bàn thờ 4 bát hương ?
Trong văn hóa tín ngưỡng của người Việt, việc thờ cúng mang nhiều ý nghĩa tâm linh và giáo dục con người. Mỗi khi thắp nén nhang lên bát hương, khói nghi ngút sẽ thể hiện sự thành kính, tôn trọng của con cháu với các vị thần linh, gia tiên. Hơn nữa đây còn mang biểu tượng của lòng biết ơn, “uống nước nhớ nguồn”.
Để truyền tải được thông điệp và tạo được sự kết nối vô hình giữa người dương và người âm thì bát hương là vật linh thiêng giữ vai trò quan trọng. Thông thường, khi chọn số lượng bát hương trên bàn thờ, người Việt thường chọn số lẻ để đúng chuẩn phong thủy và đầy đủ số lượng về mặt tâm linh. Bàn thờ 4 bát hương thường ít gặp trên bàn thờ người Việt nhưng cũng không phải không có. Cụ thể, theo quan niệm của người Việt sẽ thờ các vị thần như: Thổ công, thổ địa, ngũ phương, long mạch… Sau đó là thờ tổ tiên, ông bà, cha mẹ, cuối cùng là thờ bà cô, ông mãnh…Ứng với mỗi vị trí tượng trưng cho 1 bát hương. Riêng đối với những gia đình Phật tử sẽ bố trí thêm một bát hương thờ Phật và được đặt trên bàn thờ cao hơn bàn thờ 3 bát hương. Cách thờ 4 bát hương như vậy được đánh giá vừa thể hiện đạo hiếu của con cháu trong nhà, vừa đảm bảo tín ngưỡng của gia chủ.
Thờ 4 bát hương thường gặp ở gia đình Phật tử
1.2. Ý nghĩa thờ 4 bát hương
Mỗi vị trí của thờ 4 bát hương đều mang ý nghĩa cho một cấp bậc và được sắp xếp như sau:
- Bát hương chính giữa: Thường là bát hương to nhất tượng trưng thần linh. Họ là những bậc thánh tối cao và được người đời kính trọng nhất.
- Bát hương bên trái: Kích thước nhỏ hơn là thờ bà cô, ông mãnh những người chết trẻ trong gia đình và họ rất linh thiêng thường về báo mộng cho người thân.
- Bát hương bên phải: Có kích thước bằng bát hương bên trái, vị trí này thờ ông bà, tổ tiên những người đã có công sinh thành, nuôi dạy và đời con cháu phải biết thờ phụng nhớ về cội nguồn
- Bát hương thờ Phật được đặt ở chính giữa bàn thờ. Bàn thờ này sẽ cao hơn bàn thờ gia tiên. Việc thờ cúng phật với mong muốn mang đến sự an lành, may mắn cho từng thành viên trong gia đình và hướng con người đến sự thiện lành.
Bát hương trên bàn thờ là vật linh thiêng không thể tự ý thay đổi, xê dịch vị trí giữa các bát hương với nhau. Do đó, khi bố trí các bát hương các thầy đã có chủ kiến về ngôi vị và sắp xếp theo đúng quy tắc, chúng ta không nên phá quy tắc. Bởi như vậy vị trí cấp bậc giữa các vị thần sẽ bị đảo lộn.
2. Có nên thờ 4 bát hương hay không?
Như đã đề cập ở trên, việc thờ 4 bát hương không sai tuy nhiên, cách bố trí này có thể tồn tại một số điểm hạn chế. Thờ 4 bát hương có thể gây bất tiện cho quá trình thờ cúng của gia chủ cũng như không hợp phong thủy. Cụ thể:
- Bàn thờ 4 bát hương dễ gây ra sự rườm rà cho không gian thờ cúng. Đặc biệt với những gia đình có kích thước bát hương nhỏ, việc sắp xếp thờ 4 bát hương sẽ gây ra sự chật chội, chiếm nhiều diện tích lớn không cần thiết. Đồng thời, gia chủ sẽ không bố trí thêm được các đồ vật thờ cúng khác. Điều này ảnh hưởng không tốt đến thẩm mỹ của không gian thờ như: thiếu tinh tế, bừa bộn.
- Trong văn hóa thờ cúng, con số 4 không phải là số đẹp. Cho nên khi bố trí bàn thờ 4 bát hương sẽ ảnh hưởng đến con đường sự nghiệp, sự may mắn, tài lộc của mỗi thành viên trong gia đình.
Bàn thờ 4 bát hương thể hiện tín ngưỡng của gia chủ
Tóm lại việc thờ 4 bát hương không sai nhưng cũng không không hoàn toàn đúng. Gia chủ nên hạn chế để có thể đón tài lộc, rước may mắn, bình an một cách tốt nhất.
Ngoài ra, không ít gia chủ thắc mắc, vậy thờ mấy bát hương là chuẩn phong thủy nhất. Câu trả lời là nên bố trí số lượng bát hương theo con số lẻ như: 1, 3, 5. Điều quan trọng để quyết định số lượng bát hương trên bàn thờ vẫn là mong muốn và hoàn cảnh của từng gia chủ.
3. Lưu ý khi chọn thờ 4 bát hương
3.1. Kích thước bát hương trong trường hợp bàn thờ 4 bát hương
- Đối với kích thước bát hương thờ Phật tại gia thì đường kính nên từ 22cm – 30cm.
- Đối với bài trí 3 bát hương ở bàn thờ gia tiên thì sẽ có 2 kích thước như: 4 – 16 – 14, 16 -18 – 16 hoặc 18 -20 -18. Lưu ý, mỗi bát hương cách nhau 2cm nhằm tăng thêm vẻ đẹp cho không gian thờ cúng và tránh tàn hương giữa các bát hương rơi vào nhau tăng nguy cơ cháy bát hương.
3.2. Màu sắc của bát hương
Một bát hương đẹp không chỉ được đánh giá về chất lượng mà còn cả màu sắc. Màu sắc ở đây không chỉ đẹp, hoa văn tinh xảo mà chú trọng đến hợp mệnh với gia chủ. Vạn An Lộc sẽ gợi ý một số màu sắc theo nguyên tắc ngũ hành đến các gia chủ:
- Gia chủ thuộc mệnh kim nên lựa chọn mua bát hương có màu vàng, trắng
- Gia chủ thuộc mệnh mộc nên lựa chọn mua bát hương có màu đen, xanh nước biển.
- Gia chủ thuộc mệnh thủy nên lựa chọn mua bát hương có màu đen, trắng, xanh dương.
- Gia chủ thuộc mệnh hỏa nên lựa chọn mua bát hương có màu đỏ, cam, hồng, tím, xanh lá cây.
- Gia chủ thuộc mệnh thổ nên lựa chọn mua bát hương có màu đỏ, hồng, tím, nâu đất, vàng sậm.
Màu sắc bát hương quyết định phần nào đến vận hạn của gia chủ
3.3. Chọn thờ 4 bát hương bằng vật liệu gì?
Gia chủ sau khi đã xác định được kích thước, màu sắc bát hương thì việc tiếp theo sẽ lựa chọn đến vật liệu tạo nên vật phẩm này. Theo quan niệm của người Việt xưa nên chọn bát hương có vật liệu bền vững, có khả năng dùng lâu dài. Bởi bát hương là vật phẩm linh thường, tránh xê dịch nên việc đụng chạm và thay thế bát hương không được quá thường xuyên sẽ ảnh hưởng đến tài vận của cả gia đình.
Gia chủ nên lựa chọn bát hương được làm từ gốm sứ vì có hoa văn thiết kế tinh tế. Hơn nữa gốm sứ được nung từ đất nên thuộc hành Mộc rất tốt cho tâm linh.
Ngoài ra, gia đình bạn nên tránh sử dụng bát hương bằng đồng vì đồng thuộc hành Kim không đem lại nhiều giá trị về mặt phong thủy.
Như vậy bài viết trên đã giúp bạn đọc hiểu hết được ý nghĩa của bàn thờ 4 bát hương và những lưu ý không thể bỏ qua. Hy vọng đã giúp độc giả có thêm những thông tin hữu ích.
