Việc bày trí bát hương trên bàn thờ thể hiện sự tôn kính đối với các bậc cao nhân, hay tốt cho tổ cho gia đình, dòng họ. Vậy đặt bát hương đúng cách là như thế nào?
1. Trên bàn thờ gia tiên để bát hương như thế nào?
Bát hương là một vật linh thiêng thường thấy trong văn hóa thờ cúng. Ở gia đình nào cũng vậy bát hương là nơi để thắp lên nén hương tưởng niệm, cầu nguyện đến tổ tiên thần linh hoặc một cõi vô hình nào đó. Sau khi nói hết mong ước thì chủ nhân sẽ cắm nén hương đã đốt vào bát hương. Thông thường việc thờ cúng tại gia sẽ có có 3 cấp bậc:
- Bát hương riêng lẻ dùng thờ thần linh bao gồm thờ Thổ Công, Thần Tài, Tiền chủ và những vị cai quản mảnh đất mà gia chủ đang cư ngụ.
- Bát hương thờ Phật: mong sự bình an và thanh thản đến với gia đình, hướng thiện để giải thoát tai ương.
- Bát hương thờ gia tiên tức là thờ họ nhà mình và các bậc phụ thờ. Nếu thờ tổ tiên họ ngoại (bên đó không có người thừa tự) thì phải lập bát hương khác và ban thờ khác.
Phương pháp đặt bát hương đúng cách cần phải tuân theo nguyên tắc nhất định ở từng vùng miền khác nhau. Bát thương là nơi giáng của các hương linh, thần, thánh, tổ tiên, đây giống như sợi dây vô hình để gia chủ thắp hương cầu nguyện, mong chứng giám được lòng thành.
Với người dân Bắc bộ, các gia đình thường là đặt 3 bát hương trên đế Tam sơn cho mỗi một bàn thờ. Khi đứng từ ngoài nhìn vào phải được xếp theo thứ tự như sau: bà tổ cô bên trái, thổ công ở chính giữa và gia tiên ở bên phải. Bát hương thờ thổ công bao giờ cũng có kích cỡ to hơn 2 bát kia và đặt ở vị trí cao hơn.
2. Để bát hương thế nào cho đúng sau khi mới mua về?
Bát hương là một sợi dây kết nối giữa cõi âm và khởi dương, nơi linh khí của những người bề trên nương tựa vào khi muốn quay về thăm con cháu. Vì vậy đặt bát hương thế nào cho đúng cần chú ý các nguyên tắc nhất định để không phạm phải đại kỵ thất kính với bề trên:
2.1. Xử lý bát hương sau khi mua về
- Bát hương sau khi mua về có cần phải rửa qua nước muối có pha rượu gừng hoặc nước ngâm cánh hoa hồng thơm để làm sạch những phần hữu hình, để khô hoặc đem đi xông trầm hương. Phần nước rửa bát hương có thể đổ ra trước sân, hoặc vẩy xung quanh nhà, không nên đổ xuống cống;
- Bát hương cần có cốt: Cốt bát nhang có 7 thứ báu (Thất bảo) bao gồm vàng, bạc, ngọc, mã não, san hô… trong đó tối thiểu phải có 3 thứ: vàng, bạc, ngọc được bọc bởi 1 tờ giấy tráng kim, sau đó sử dụng bút đỏ đã được làm phép chú bút, chú giấy, chú mực ghi một số chữ (thường là do sư ghi, chữ thiên do các vị Thánh ngự ghế viết). Trong bát hương còn có tiền âm, tiền dương màu đỏ mệnh giá có số 5 được gấp thành chiếc thuyền nhỏ, xếp xung quanh khối cốt thất bảo.
- Rửa tay sạch sẽ bằng rượu hoặc nước gừng sau đó bốc lần lượt từng nắm tro đặt vào, một số kinh nghiệm khuyên rằng nên đếm theo số sinh như “sinh, lão, bệnh, tử”, lần lượt đếm cho đến khi gần đầy tro và nên dừng lại ở số “sinh”. Bốc từng nắm cho vào và lắc chứ không nên ấn hoặc nén chặt. Khi thực hiện cần khấn nhỏ là “Con … (họ tên)… xin bốc bát hương cho …”.
2.2. Đặt bát hương đúng cách
Cách đặt bát hương đúng cách lên bàn thờ gia tiên cần thực hiện một cách nghiêm túc, đúng theo quy tắc. Trước tiên, gia chủ cần thực hiện nghi lễ xin phép thần linh, sắm bình hoa, chén trà/rượu, một đĩa trái cây… Nếu chọn ngày đặt bát hương vào dịp quan trọng như vào lễ nhập trạch, lễ lập bàn thờ mới… thì thủ tục đặt bát hương sẽ càng trang trọng hơn.
- Sau khi bốc tro xong cần đặt bát hương đúng cách lên bàn thờ: Bát hương thần linh ở giữa, bát hương bà cô bên trái, bát hương gia tiên nằm bên tay phải. Khi chân hương quá nhiều cần rút bớt, nhớ để lại số chân hương là số lẻ. Hóa chân hương sau khi rút cần đem đốt, thả tro xuống sông suối. Bát nhang của ban thờ vong) cần thả xuống sông suối (tốt nhất là đặt trên miếng xốp nổi), tránh vứt nơi uế tạp.
- Sắm lễ hoa tươi, quả tươi, nước sạch bày lên bàn thờ, mở rộng cửa nhà trước khi thắp hương. Đối với bàn thờ mới lặp, mỗi bát hương thắp 3 nén hương, những lần sau chỉ cần 1 nén là đủ.
- Sau khi đã đặt bát hương đúng cách cần giữ nguyên vị trí, không xê dịch. Tất cả đồ thờ như hoa tươi, quả tươi… cần ở phía trước hay bên cạnh bát hương.
3. Những lưu ý giúp gia chủ tránh phạm phải các đại kỵ khi đặt bát hương
- Chất liệu không được làm bằng đá: Chất liệu bát hương trên bàn thờ gia tiên phổ biến nhất là gốm sứ bởi tính thẩm mỹ cao, độ bóng đẹp và độ bền gần như vĩnh cửu, không bị rỉ sét, tránh phải thay đi thay lại nhiều lần;
- Bát hương cũ không dùng nữa nên cho vào túi cùng 10 quả trứng và ít tiền lẻ, thả ở sông suối sạch, không vứt bừa nơi ô uế; nếu xử lý không tốt sẽ mang đến những điều không may mắn cho gia chủ;
- Tro bát hương được đốt từ rơm nếp, cốt bát hương có thể sử dụng thất bảo nhà phật như: lưu ly, thạch anh, hổ phách… Tuyệt đối không sử dụng cát để thay tro trong bát hương;
- Tránh đặt giấy tráng kim, tráng nhựa, tráng gương vào bát hương, đặc biệt không đặt bùa chú, nếu có đặt phải đảm bảo xin được từ thầy uy tín để tránh hậu quả không tốt về lâu về dài;
- Không để phụ nữ mang thai bốc bát hương, thường là gia chủ thực hiện hoặc nhờ thầy. Lúc làm lễ cần ăn mặc chỉnh tề, tránh ăn mặc luộm thuộm, xuề xòa.
- Không đặt những thứ rườm rà, hoa giả, hoa héo, vật sắc nhọn trên ban thờ cạnh bát hương;
- Ban thờ phải luôn sạch sẽ, không uế tạp. Vật phẩm, đồ cúng cần xin lộc ngay sau khi hết tuần hương, tránh để quên, để hoa héo;
- Khi cắm hương cần cắm ngay ngắn mới có tác dụng gửi gắm lời thỉnh cầu đến đúng nơi cần đến;
- Mọi bát hương thờ cúng đều phải linh và người bốc bát hương sẽ quyết định tính linh này vì vậy người bốc bát hương phải có tâm hướng thiện thì bát hương mới linh.
Hy vọng những thông tin trong bài viết trên đã cung cấp cho bạn những thông tin liên quan đến việc đặt bát hương thế nào cho đúng. Nếu cần tư vấn chi tiết về phong thủy và lựa chọn vật phẩm thờ cúng phù hợp hãy liên hệ ngay với Vạn An Lộc để được tư vấn và giải đáp chi tiết nhé!
